Neus (1)

Als regel hebben mensen die in de primitiefste omgeving wonen de best ontwikkelde zintuigen. De Eskimo kan bijvoorbeeld veel beter luchtjes onderscheiden dan de mensen van het Indo-Europese ras. Hij kan ook veel beter kleuren zien: slechts 1 % van de mannelijke poolbewoners is kleurenblind tegenover 8 % van het Indo-Europese ras en 5% van de Aziaten.
De Afrikaanse Bosjesman kan weer heel scherp horen en zien. Een Bosjesman kan zelfs zonder telescoop de vier manen van Jupiter onderscheiden en van meer dan 100 kilometer ver nog het geluid van een naderend vliegtuig horen.

Van onze zintuigen is de neus het allerbelangrijkste voor ons voortbestaan. De neus heeft een directe verbinding met het limbische systeem van de hersenen. Dit speelt een essentiële rol bij het opwekken en reguleren van emoties. Wanneer we een roos ruiken, doen we meer dan alleen ruiken. Misschien moeten we opeens denken aan een romantische avond met een voorbije liefde. Afhankelijk van de ontvangen reuksignalen reageren de hersenen blij, met afkeer, angstig of zelfs met een gevoel van nostalgie.
Overal om ons heen bevinden zich geurmoleculen. Snuif maar eens diep, ze zitten al in je neusgaten, waar ze worden opgewarmd en bevochtigd om ze klaar te maken voor identificatie.
We bekijken levensprodukten die over de datum zijn. Verkleuringen veroorzaken onraad, maar onze neus is doorslaggevend. Hu! daar zit een luchtje aan, dat eten is niet goed meer. 
Alle mensen hebben een spoor van ijzer in hun neus, een rudimentair kompas in het zeefbeen dat zich tussen de ogen bevindt. Dat kompas is van nut bij het richting zoeken in verbinding met het magnetisch veld van de aarde. Onderzoeken tonen aan dat veel mensen in staat zijn om dit ijzer te gebruiken en dat ze zich - zelfs wanneer ze geblinddoekt zijn tot op een paar graden van de noordpool kunnen oriënteren, precies zoals een kompas doet. 

Hoewel niemand weet hoe dit 'zesde' zintuig door de hersenen wordt bestuurd, heeft men bij meer dan twintig dieren, waaronder de dolfijn, tonijn, zalm, salamander, duif en honingbij, soortgelijke magnetische afzettingen in hun hersenen aangetroffen die hen bij het navigeren helpen. Onze neus is dan ook een groot compliment waard. Morgen meer over dit verbazingwekkende orgaan.

© surfgirlly

* Deels overgenomen uit het boek 'Het kompas in uw neus' van Marc McCutcheon, met toestemming van uitgeverij Omega Boek